فلز سرب به عنوان غلاف از سال های پایانی قرن پیش تاکنون در صنعت کابل سازی کاربرد داشته است. این فلز سنگین و نرم است کار با آن نیاز به مهارت دارد و با فرآیند تزریق برروی تنه کابل نشانده می شود این فلز به رغم سنگینی، برای سال های درازی تنها پوشش مناسب کابل ها بوده است ولی ویژگی های فیزیکی و عیب های احتمالی زیرین باعث شده است که امروزه کاربرد آن رو به کاهش گذارد و فلزآلومینیوم جایگزین آن شود :
– ترک خوردگی در اثر خستگی
ب – تنشهای به جای مانده پسماند از فرآیند تزریق در روند غلاف گذاری
پ – شکستگی در اثر فشارهای درونی در کابلهای پرفشار
ت – خوردگی
بهره گیری از آلومینیوم به عنوان غلاف از دوران جنگ دوم آغاز شد زیرا در آن دوران صنایع کابل سازی با کمبود سرب روبرو گردید. غلافهای آلومینیومی با روشهای متفاوتی برروی کابلها قرار داده میشد و کاربرد آنها بزودی با کامیابی روبرو گردید امروزه غلاف گذاری با آلومینیوم با روش کشاندن لولههای آلومینیومی با قطر بزرگتر برروی کابل و گذراندن آن از فک های یا قالب های حدیده دار برای چین دار کردن یا بهینه سازی قطرپایانی و یا از راه تزریق مستقیم بر روی تنه کابل و سپس گذراندن آن از فک های چین دهنده ، انجام می گیرد .
در آغاز با توجه به ایستادگی بسیار خوب فلزآلومینیوم در برابر خوردگی به نظر می رسید گزینش درستی صورت گرفته است اما بزودی روشن شد که ایستادگی خوب این فلز در برابر هوا را نمی توان به بسترهای خاکی تعمیم داد وانگهی روشن بود که با انجام آزمون های کوتاه مدت بر قطعات کوتاه کابل، ساز و کار (مکانیسم) حقیقی فرآیند خوردگی در دراز مدت بر قطعات بلند کابلها نیز به درستی قابل ارزیابی نبود، از همین روی در سال های نخست غلاف های آلومینیومی را با روکشی از جنس قیر (بیتومن) که در غلاف های سربی مصرف می شد پوشاندند، این کار به دستاورد مطلوبی منجر نشد ولی روکش سازی توسط نوارهای لاستیکی و پلاستیکی و یا تزریق یک لایه ماده پی وی سی برروی غلاف راه حل مناسب تری بود و بزودی غلاف آلومینیومی با روکشی از جنس پی وی سی همه جا گیر شد و همچنین برای کابل های با فشار درونی به صورت یک گزینه ترجیحی کاربرد یافت.
در کابل های با غلاف آلومینیومی ازاین غلاف به عنوان بخشی ازمدارزمین نیز استفاده می شود و درکابل های کنساک (Consac) به صورت یک رسانا هم به کار می رود. امروزه غلاف گذاری به روش تزریقی متداول شده است این روش هزینه ها را کاهش می دهد و با نازکترگرفتن لایه غلاف در سرتاسر کابل یکدست می گردد.
نازکتر شدن ،غلاف روند کابل کشی را به ویژه در مسیرهای خم دار آسان تر کرده است از سویی بهره گیری ازآلومینیوم نرمتر زمینه کار را مناسب تر نیز ساخته است. غلاف گذاری آلومینیوم با روش تزریقی در دمای نزدیک به(500 درجه سانتی گراد) که دمایی بحرانی است همراه با فشار انجام می گیرد این شرایط بحرانی تنش زیادی را برابزارتزریق و لایه اندود شده وارد می سازد. برای کاهش این تنش ها از آلومینیوم ۹۹/۷ درصدی استفاده می کنند ولی کمترین درجه استاندارد ۹۹/۵ درصد نیز پذیرفتنی است.
از سویی در این دمای بحرانی ویژگی های مکانیکی، همانند با ماده ای که از راه بازپخت تنش زدایی شده باشد ، بهبود می یابد. غلاف های آلومینیومی بهتراز غلافهای سربی در برابر واتنشهای(انبساطهای) گرمایشی از خود واکنش نشان می دهند از آنجا که در اثر وجود بارهای متناوب نیروهای محوری پدیدار می شوند و تنش های مکانیکی متناوبی بر اتصالات وارد می آورند غلافها را چین دار و فانوسی می سازند این کار به انعطاف بیشتر کابل کمک میکند و مانند یک پیراهن گشاد کابل را دربر می گیرد.
آلومینیوم در نقاط زخمی شده آسیب پذیر است و پدیده خوردگی بیشتر از این نقاط آغاز می شود شرایط آب و هوا هجوم این پدیده را از راه درزها و شکافها و تماس با فلزات الکتروپوزیوتر افزایش می دهد. از آنجا که کابل های با غلاف آلومینیومی روکشدار در معرض قرارندارند در شرایط عادی پدیده ناخواسته ای روی نخواهد داد.
کابل های با کاربردهای ویژه را زره بندی می کنند زیرا هم در برابر آسیب رسانی احتمالی نیروهای مکانیکی درهنگام نصب و بهره برداری پشتیبان خوبی است و هم برای عبور جریانهای عیب زمین گذرگاه مناسبی می باشد. در سال های پیش کابل های توزیع را نیز زره بندی می کردند هر چند امروزه کابل های توزیع خشک دیگر نیازی به زره ندارند مگر آنکه شرایط کاربرد و نصب وجود زره را لازم سازد.
امروزه یافتن تعریف درست و استانداردی برای زره بندی که بتواند ،عمر، دوام ایستادگی در برابر خوردگی را بازگو کند تا اندازه ای دشوار است. زره بندی کابل ها با توجه به آزموده های بسیار گسترده ای که در زمینه کاربرد زره در زمین های مختلف وجود دارد انجام می گیرد و موادی که به عنوان زره مصرف می شوند شامل نوار یا تسمه های فولادی و سیم های فولادی گالوانیزه می شوند.
دیدگاهتان را بنویسید