تابلوهای برق به عنوان یکی از اجزای حیاتی سیستم‌های برقی، نقش بسیار اساسی و حیاتی را در تأمین انرژی برق دارند. اصولاً تابلوهای برق یک سازه موجود در ادارات، صنایع، ساختمان‌ها و انواع مکان‌های دیگر است که وظیفه کنترل و مدیریت توزیع برق را بر عهده دارد. این تجهیزات حاوی انواع اجزا و تجهیزات فنی مختلفی می‌باشند که به منظور ایمنی و بهره‌وری در تأمین برق استفاده می‌شوند. هدف از این مقاله بررسی مفهوم اینکه تابلو برق چیست و انواع مختلف و اجزای تشکیل دهنده آن چگونه است خواهیم پرداخت. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
در دنیای صنعت الکتریک، تابلوهای برق یکی از ابزارهای اساسی و حیاتی هسند که برای کنترل و مانیتورینگ فرآیندها واحدهای الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تابلو برق یک جعبه فلزی است که به فرد اجازه می دهد تا با استفاده از انرژی الکتریکی تمام تجهیزات الکتریکی، لوازم و مدارها را به صورت مکانیکی کنترل کند. این به یک اپراتور دسترسی کامل به کل سیستم الکتریکی یک مکان خاص در یک برد بزرگ الکتریکی را می دهد و با آن دسترسی، اپراتورها می توانند کل سیستم برق را نظارت و نگهداری کنند. یک تابلوی برق سریع ترین و ساده ترین روش را برای عیب یابی و رفع مشکلات ارائه می دهد و چندین دستگاه حفاظتی در یک تابلوی برق به کل سیستم قدرت یک سیستم قدرت خاص ایمنی می دهد.
از جمله کارکردهای مهم این تابلوها، نظارت بر فرآیندهای چندگانه، کنترل جریان‌ها و فشارهای سیم و کابل برق، و تعامل موثر با اجزای مختلف کارخانه است. عدم توجه به نگهداری صحیح و مشکلات زیرساختی آنها، می‌تواند آسیب جدی به عملکرد کاری و ایمنی پرسنل برق و غیر برق وارد کند.
تعمیر و نگهداری این ابزارهای پر انرژی، امری حیاتی است که نیازمند برنامه‌ریزی و نظارت دقیق برای جلوگیری از مشکلات بوده و اهمیت بالایی دارد. پرسنل برق با توجه به اهمیت وظایف خود، باید دسترسی به این تابلوهای کنترل را داشته باشند تا بتوانند عیب‌یابی، تنظیمات لازم و تست‌های ایمنی را به‌خوبی انجام دهند.
در سیستم‌های تابلوهای برق، نقش تجهیزات مختلف بسیار حیاتی است که به محافظت از دستگاه‌ها و افزایش عمر مفید آنها کمک می‌کنند. در ادامه به بررسی اجزا و تجهیزات تابلو برق می‌پردازیم.
فیوز به‌عنوان یک وسیله محافظتی از مدارها در برابر افزایش جریان و اتصال کوتاه عمل می‌کند. با سوزش فیوز در صورت افزایش جریان، جریان الکتریکی قطع می‌شود و از آسیب به سایر تجهیزات جلوگیری می‌شود.
این دستگاه وظیفه قطع جریان الکتریکی در صورت افزایش دما را برعهده دارد. با افزایش دما فراتر از حد مجاز، بیمتال جریان را قطع می‌کند و از آسیب به موتورهای 3 فاز و پیشگیری از گرمای بیش از حد محافظت می‌کند.
کلید مینیاتوری مانند فیوز، به قطع جریان در مواقع اتصال کوتاه و اضافه بار می‌پردازد. با این تفاوت که پس از قطع جریان، کلید مینیاتوری سوخته نمی‌شود و به سیستم بازمی‌گردد. برای اطلاع از قیمت‌های به‌روز کلید مینیاتوری، به وب‌سایت شرکت برق زوم مراجعه کنید.
این کلیدها در تابلوهای برق وظیفه حفاظت از موتورهای الکتریکی در برابر ناهمواری‌های فاز، اضافه بار و… را دارند.
کنتاکتورها ابزاری مشابه رله هستند که برای کلیدزنی در مدارها استفاده می‌شوند.
برای مشاهده و مقایسه قیمت‌های کنتاکتور با بهترین برندها، به وب‌سایت برق زوم مراجعه کنید.
این کلید مسئول حفاظت انسان در برابر شوک الکتریکی یا نفوذ جریان است. با تشخیص نشتی جریان، کلید خودکاراً مدار را قطع می‌کند و از وقوع آسیب‌ها جلوگیری می‌کند.
چراغ‌های سیگنال نقش مهمی در نمایش وضعیت روشنایی یا خاموشی بخش‌های مختلف تابلوهای برق دارند.
تایمر وظیفه زمان‌بندی و کنترل مدت زمان ارسال سیگنال‌ها در زمان‌بندی مناسب را بر عهده دارد.
سیستم PLC علاوه بر کنترل و نظارت بر سیستم، با برنامه‌ریزی پیشرفته خود، شرایط عملکرد تجهیزات را بررسی و واکنش مناسب را از خود نشان می‌دهد.
داکت‌های کابل در تابلوهای برق نه تنها ایمنی سیم‌کشی را تضمین می‌کنند بلکه زیبایی و جمع‌وجوری به تابلو اضافه می‌کنند. همچنین، با استفاده از سوئیچ الکتریکی می‌توان به صورت دستی جریان را قطع یا وصل کرد.
با شناخت دقیق از تجهیزات فوق، نصب و استفاده از تابلوهای برق با کارآمدی و ایمنی بیشتر امکان‌پذیر است.
در دنیای صنعتی امروز، تابلوهای برق نقش مهمی در توزیع و کنترل برق دارند. با درک انواع مختلف تابلوهای برق موجود در بازار، می‌توانیم سیستم‌های الکتریکی کارآمد و ایمن را تضمین کنیم. در ادامه به بررسی و مقایسه چهار نوع تابلوی برق خواهیم پرداخت.
تابلوهای برق، تنوع بالایی در طرح و ساختار خود دارند، اما به طور معمول از منظر سطح ولتاژ به دو دسته تقسیم می‌شوند: تابلوهای فشار متوسط و تابلوهای فشار ضعیف. در زیر به بررسی این دو نوع تابلو خواهیم پرداخت:
تابلوی برق فشار متوسط
تابلوهای فشار متوسط دارای ولتاژی بین 1 تا 36 کیلوولت است. اکثرا این تابلوها به صورت چند سلولی تجهیز می‌شوند و شامل تجهیزات گوناگونی همچون ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری جریان، باس بار، کلیدهای قدرت، رله، کلیدهای جداکننده زمین و… می‌باشند. بطور کلی، تابلوهای فشار متوسط به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
– تابلو فشار متوسط سنتی
– تابلو فشار متوسط کشویی
– تابلو فشار متوسط کمپکت
تابلوی برق فشار ضعیف
تابلوی برق فشار ضعیف، یکی از معروف‌ترین انواع تابلوهای برق است که معمولا در ساختمان‌های مسکونی و خانه‌های کوچک نصب می‌شود. استفاده از این تابلوها منجر به حفظ کیفیت تجهیزات و افزایش عمر مفید آنها می‌شود. همچنین، باعث کاهش هزینه‌های شما نیز خواهد شد.
در این تابلوها، تجهیزات اندازه‌گیری، حفاظتی، کنترلی، تنظیم‌کننده، نشانگر و… قرار دارند که کل اتصالات مکانیکی و الکتریکی ساختمان را کنترل می‌کنند. ولتاژ معمولی این تابلوها کمتر از 1000 ولت است. این تابلوها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که جزئیات آنها را در زیر بررسی خواهیم کرد:
– تابلو کنتوری
– تابلو دیماندی
– تابلو ترمینال
– تابلو چنج اور
– تابلو قدرت و توزیع
– تابلو مرکز کنترل موتور
تابلوهای برق به دو صورت مختلف قابل نصب هستند: بیرونی و درونی. در ادامه با این دو روش نصب بیشتر آشنا می‌شوید.
تابلوهای برق بیرونی در محیط‌ها و فضاهای باز نصب می‌شوند. این تابلوها باید دارای مقاومت لازم در برابر عوامل مختلف محیطی باشند. ضخامت ورق استفاده شده در این تابلوها نباید کمتر از 2 میلی‌متر باشد. ابعاد معمولی این تابلوها به ارتفاع 120 سانتی‌متر و عمق 40 سانتی‌متر است. برای نصب مناسب آنها، حتماً به نکات زیر توجه کنید:
– قبل از نصب، قفل مناسب برای درب تابلو را تهیه کنید.
– تمامی درزها باید به‌جز درب جلو، آب‌بندی شوند.
– محفظه تابلو را روی یک سکوی با ارتفاع حداقل 20 سانتی‌متری قرار دهید.
– برای رنگ‌آمیزی تابلو از رنگ‌های ضد آفتاب استفاده کنید.
این نوع تابلوهای برق در محیط‌های بسته استفاده می‌شوند. این تابلوها علاوه بر انجام وظیفه‌ی حفاظتی، از تجهیزات در برابر حوادث ناخواسته محافظت می‌کنند. ابعاد معمولی این تابلوها به ارتفاع 220، عرض 90 و عمق 60 سانتی‌متر است. تابلوهای درونی به دو دسته ایستاده و دیواری تقسیم می‌شوند. برای ایستاده، از ورق 2 میلی‌متری استفاده می‌شود و وجود اسکلت نگهدارنده پروفیل یا نبشی ضروری است. برای نوع دیواری نیز از ورق با ضخامت 1.25 تا 1.50 میلی‌متر استفاده می‌شود.
در دنیای پیچیده امروزی، تابلوهای برق با تنوع فراوان، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند. در این مقاله، با این دو نوع تابلوی برق آشنا خواهید شد.
تابلوهای برق توزیع، فعالیت خود را با جمع‌آوری و توزیع انرژی الکتریکی آغاز می‌کنند. این تابلوها در ابعاد مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند و وظیفه تقسیم‌بندی جریان برق ورودی را بر عهده دارند. با ورودی از شبکه برق سراسری متصل شده، خروجی را به مصرف‌کننده ارائه می‌دهند. این تابلوها به‌عنوان منبع تغذیه دستگاه‌ها و تابلوهای دیگر نیز شناخته می‌شوند.
در مقابل، تابلوهای برق کنترل دارای تجهیزات متنوعی برای سنجش وضعیت سیستم می‌باشند. پس از انجام عملیات سنجش و نمایش وضعیت، این تابلوها قادرند تنظیمات اعمال‌شده توسط کاربر را به کار ببندند و سیستم را به‌طور موثر کنترل نمایند.
تابلوهای برق، بر اساس نحوه ساخت و مواد استفاده شده در تولید آنها، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که در ادامه به بررسی هر یک از این دسته‌ها می‌پردازیم.
تابلوهای متال انکلوزد، به‌طور کامل از جنس فلز بوده و درون آن محفظه‌ای وجود دارد که تمامی تجهیزات الکتریکی نظیر دستگاه‌های اندازه‌گیری، ترانس‌های ولتاژ و جریان، انواع کلیدها و شینه‌ها قرار دارند.
تابلوهای متال کلد، نوعی از تابلوهای متال انکلوزد هستند که محفظه‌های آنها از یکدیگر جدا شده‌اند. این طراحی با هدف پیشگیری از انتقال خطاهای انسانی انجام شده است. در صورت وقوع خطا در یکی از محفظه‌ها، سایر محفظه‌ها برای حفاظت از سیستم دیگر در امان خواهند بود.
لازم به ذکر است که اصطلاحات متال انکلوزد و متال کلد، بیشتر برای تابلوهای برق فشار متوسط استفاده می‌شود.
تابلو برق‌های صنعتی کاربردهای گسترده‌ای دارند و آشنا شدن با این کاربردها ما را با دنیایی از اهمیت و امکانات این سازه الکتریکی آشنا می‌کند. از جمله کاربردهای این تابلوها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. جلوگیری از شوک الکتریکی و برق گرفتگی افراد: یکی از اهداف اصلی استفاده از تابلوهای برق صنعتی، حفاظت از سلامت و ایمنی افراد در معرض خطرات برقی است.
۲. محافظت از تجهیزات در برابر عوامل جوی: این تابلوها به عنوان یک سپر محافظ برای تجهیزات و قطعات داخلی با فیلتر کردن تأثیرات مخرب از جمله باد، باران و برف عمل می‌کنند،
۳. تقسیم مساوی برق: این سازه الکتریکی برای توزیع متوازن برق بین ابزارها و تجهیزات مختلف در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۴. تأمین انرژی: تولید، توزیع و تبدیل انرژی برق بین اجزا و تجهیزات مختلف به عهده تابلوی برق صنعتی می‌باشد.
۵. جلوگیری از نشتی جریان برق: با تجهیز به فیوزها و دستگاه‌های قطع کننده، از وقوع حوادث مرتبط با نشتی جریان در انواع سیم و کابل برق جلوگیری می‌شود.
پروسه نصب و جابجایی تابلوهای برق از جز اموری است که نیازمند دقت و حوصله‌ای ویژه است. تابلوها از وزن سنگینی برخوردار نیستند و با استفاده از نیروی انسانی یا ابزارهایی چون جک، به راحتی می‌توان آنها را جابجا کرد. با این وجود، باید در هنگام جابجایی این تابلوها به نکاتی از قبیل عمق کم و ارتفاع زیاد آنها توجه ویژه ای داشت تا از ایمنی و استحکام آنها اطمینان حاصل شود. همچنین حین حمل و نصب تابلو باید از ورود ضربه‌ها و تکان‌های قوی به آنها پرهیز شود، زیرا تجهیزات داخلی حساسی در این تابلوها قرار دارند که احتیاط لازم را به همراه دارد.
اگر بخشی از تابلو آسیب دیده باشد، می‌توان با استفاده از قوطی رنگ مناسب، بخش آسیب دیده را تعمیر کرد. پس از جابجایی تابلو و قرار دادن آن در محل نصب، برای بستن آن از پیچ و مهره استفاده کنید. حتماً به خاطر داشته باشید که از هر نوع جوشکاری بر روی شاسی تابلو خودداری کنید، زیرا ممکن است به تجهیزات داخلی آن صدمه وارد شود. در صورتی که تابلو را روی یک فنداسیون سیمانی ثابت کنید، فرآیند نصب تمام شده خواهد بود و می‌توانید از عملکرد دقیق و مطمئن آن لذت ببرید.
نصب تابلوهای برق یکی از مراحل حساس در ارتقای سیستم‌های الکتریکی می‌باشد که حتما نیازمند رعایت نکات مهمی است. قبل از شروع به نصب هر قطعه الکتریکی، باید نقشه دقیق تابلوهای برق که شامل مکان‌های قرارگیری قطعات و نحوه اتصال الکتریکی است، آماده شود.
در طراحی تابلوی برق باید به نکاتی همچون موقعیت قرارگیری قطعات مختلف و نحوه عملکرد آنها توجه کرد. برای مثال، کلیدهای محافظ در یک ردیف و کلیدهای مینیاتوری در ردیف دیگر قرار گیرند. همچنین باید فضای کافی برای عبور سیم‌ها در نظر گرفته شود و برای اجرای بست کابل، باید ریل‌ها برای کابل‌های ورودی و خروجی در نظر گرفته شوند.
در ادامه، ترمینال‌ها باید دارای شماره سیم مشخص خود باشند و در تطابق با شماره‌های روی نقشه قرار گیرند. مقره‌ها باید قادر باشند جریان اتصال کوتاه را تحمل کنند و سطح مقطع شینه‌ها باید بر اساس جریان مجاز و درجه حرارت محیط محاسبه شود.
در ترمینال‌ها و فاصله بین قطعات باید از نظر مسائل حرارتی و ایمنی رعایت شود و برای چراغ‌های سیگنال از فیوز مناسب استفاده شود. همچنین باید حداقل فاصله بین تابلوی برق و موانع طبق استاندارد IEC ۶۰۳۶۴۷۷۲۹ تعیین شود.
در نهایت، طراحی و نصب تابلوی برق باید به گونه‌ای باشد که از خطراتی همچون دمیدگی، ورود آب و گرد و غبار به داخل تابلو جلوگیری شود. همچنین ابعاد تابلوی برق باید طبق استانداردها و نیازهای فنی و زیبایی تعیین شود تا عملکرد بهینه‌ای داشته باشد.
تابلوی برق در واقع یک تجهیزات بسیار حیاتی در هر ساختمان و صنعتی است که نقش اصلی و اساسی در توزیع، کنترل و محافظت از تجهیزات برق را دارا می‌باشد. اجزای تابلوهای برق شامل مواردی همچون قطعات اصلی، فیوزها، رله‌ها، کلیدها و شاخه‌های مختلف می‌باشند.
شرکت برق زوم، یک شرکت برتر در زمینه فروش انواع کابل و سیم برق است که شما می‌توانید به راحتی نیازهای خود را در خرید و استفاده از تجهیزات برقی مختلف برطرف کنید. این شرکت ارائه دهنده خدمات متنوع و با کیفیت در زمینه فروش و پشتیبانی محصولات برقی است که می‌تواند به شما در انتخاب و استفاده از بهترین تجهیزات برق کمک کند.
تابلوی برق یک دستگاه الکتریکی است که برای کنترل، توزیع و مدیریت جریان الکتریکی در یک سیستم کاربرد دارد.
اجزای تابلوی برق شامل مولفه‌های مختلفی مانند مینی‌کنتاکتورها، مینی‌کلوژنها، فیوزها، پریزها و سوییچ‌ها می‌شود.
نکات مهمی مانند انتخاب محل مناسب برای نصب، استفاده از متریال‌های مقاوم در برابر شرایط محیطی و اطمینان از تهویه و شرایط ایمنی برای تابلوی برق باید در نظر گرفته شوند.
دیدگاهتان را بنویسید