یک بسپار (پلیمر) یک ملکول زنجیری بزرگی است که از به هم چسبیدن شمار بسیاری تکپار( ملکول پایه) شکل می گیرد . به هر روی یک بسیار از یک تکپار یا از ترکیب چندین تکپار تشکیل می شود که در یک یا چند ساختار زنجیری بارهای بسیاری تکرار می شوند . این تعریف نه تنها مواد صنعتی بلکه موادی مانند کاغذ (سلولز) را نیز دربر دارد. اگر زنجیره ملکولی از یک تکپار شکل گرفته باشد زنجیره را جور بسپار( هوموپلیمر) و اگر از دو تکبار مختلف ساخته شود، زنجیره را همبسپار (کوپولیمر) و اگر از سه تکپارباشد، زنجیره را سه بسپاره( ترپولیمر) می نامند .
کشوارها یا لاستیکها مواد جامدی هستند که ویژگی کشسانی دارند این مواد هم از شیره طبیعی درختان کائوچو گرفته میشوند و هم در صنعت ساخته می شوند .
یک ماده کشیار (الاستومر) اگر در دمای محیط توسط نیروهای وارده کمی تغییر شکل دهد و سپس در همان حالت رها شود ،به سرعت به شکل نخست خود بر می گردد شناخته ترین مواد کشسانی که در کابل سازی کاربرد دارند عبارتنداز : لاستیک طبیعی NR – لاستیک بوتیل (لاستیک ایزوپرن – ایزوبوتیل IIR – لاستیک استیرن بوتادین -SBR لاستیک نیتریل بوتادین NBRو …
این مواد میتوانند در دو رده بررسی شوند :
مواد گرما – نرم دارای ملکول های بزرگ خطی یا شاخه دار می باشند ترکیب و ویژگی های این مواد توسط ساختار ملکولی و پیکربندی ملکول های آن تعیین می گردد.
مواد گرما – نرمی که امروزه در صنعت کابل سازی کاربرد دارند در سال های ۱۹۳۰ تکامل یافتند و در دوران جنگ دوم جهانی مصارف نظامی گسترده ای داشتند در سال های نخست دهه ۱۹۵۰ مصرف گسترده این مواد در صنعت کابل سازی آغاز شد مهمترین مواد این گروه که امروزه بیشترین کاربرد را دارند پلی اتیلن PE و پلی وینیل کلراید PVC میباشند. دیگر مواد گرما – نرمی که در زمینههای مختلف مصرف میشوند عبارتند از : همبسپار یا کوپولیمر اتیل – وینیل استات EVA ، اتیلن – اتیل – اکریلات EEA ، اتیلن بوتیل – اکریلات EBA ، پلی پروپیلن PP ، پلی آمید PA ، کوپولیمر اتیلن – تترافلوئور – اتیل ETFE ، همبسپار کوپولیمر تترافلوئور اتیلن – هگزا فلوئور پروپیلن ( اتیلن پروپیلن فلوئورینه) FEP .
شالوده یک ماده گرما – سخت می تواند یک ماده گرما – نرم (پلاستیکی) باشد که پس از پیمودن یک فرآیند گرمایشی به همراهی یک ماده شیمیایی مناسب سخت تر می شود این ماده تا دمای نزدیک به دمای تجزیه اش به آسانی نرم یا پلاستیکی نمی شود و استوارمی ماند به طوری که حتی در زیر فشار هم شکل تازه و پیوسته ای پیدانمی کند.
برخلاف گرما – نرم ها این مواد به سختی حل می شوند دیرتر ذوب می شوند و با مواد دیگر آمیخته نمی شوند. پلی اتیلن کراس لینک XLPE و همبسپار (کوپولیمر) اتیلن کراس لینک دارای پایه گرما – نرم و رزین اپوکسی EP و رزین پلی اورتان PUR از گروه درومرها هستند.
این مواد همزمان نرم و کشوارهستند و به صورت آمیزه ای از پلی فینها و لاستیک طبیعی – بسپار یا پلیمر سه تایی بلوک شده از استرن ،الکیلن استیرن – پلی اورتان گرما – نرم PUR و پلی استر در دسترس اند.
همبسیارهای گرما – نرمی که در صنعت کابل سازی کاربرد دارند ، برپایه ملکول اتیلن ساخته می شوند و با (وینیل استاتها همبسپارهای EVA) و یا الکیل اکریلاتها (همبسپارهای EEA وEBA ) ملکولهای بزرگ زنجیری می سازند. همبسپارهای EVA با کمتر از %٣٠ وینیل استات دارای ملکول های متیلن بوده شکل های بلورینه دارند و مانند مواد گرما – نرم اند. این ماده با افزایش مقدار وینیل استات به بیش از ۳۰درصد کشوارتر یا لاستیکی تر می شود .
همبسیارهای EVA در مهندسی کابل اهمیت ویژه یافته اند زیرا همانند با هر ماده گرما – نرم با روش پراکسیدها و یا با روش تابش کراس لینک می شوند . این فرایند پایداری گرما – شیمیایی را می افزاید، بدین روال که با افزایش دما تا فراسوی نقطه ذوب بلورینه ها، ماده گرما – نرم اولیه کراس لینک می شود و چون نمی تواند ویژگی بلورینگی را حفظ کند ویژگی های نسبی گرم کشی پیدا میکند .
نرم سازهایی که در کابل سازی کاربرد دارند به ویژه در ساخت کابل های پی وی سی استرهای اسیدهای آلی وانند DOP (دی – ۲ – اتیل هگزیل فاتالات) یا DIDP (دی – ایزو دسی فاتالات) هستند. استرهای آزلاین یا اسیدسباسیک برای ترکیب هایی که مقاومت آن ها در برابر سرما خوب است به کار می روند، در حالیکه آن هایی که با دمای بالاتر سازگاراند، استرهای اسید تری ملیت یا پلی استرهای نرم ساز هستند.
مواد پایدار ساز، پایداری ترکیب های PVC را در برابر گرمایش و اکسایش گرمایشی در فرآیند ساخت و بهره برداری از کابل بهبود می بخشند. این مواد که در اصل به عنوان پایدارساز مصرف می شوند از گروه نمک های سرب مانند سولفات سرب یا فاتالات سرب هستند. در این میان مواد انتی اکسیدانت نیز می باید افزوده شود تا از فرسایش نرم سازها در روند فرآیند اکسایش جلوگیری نماید.
از پرسازها برای دستیابی به ترکیب های ویژه سود می برند. پرسازهایی که بیشترین کاربرد را به ویژه در ترکیبهای PVC دارند کربنات کلسیم و کائولین می باشند.
این مواد توانایی کار با ماده عایق را بهبود می بخشند استیرات ها موادی هستند که در این زمینه کاربرد دارند.
دیدگاهتان را بنویسید