انواع سیم و کابل برق و کاربرد آنها

از آنجا که امروزه استفاده از انرژی برق در همه جهان فراگیر شده طبیعی است که انواع سیم و کابل نیز کاربرد زیادی در زندگی انسان ها دارد. در حال حاضر نه تنها در استفاده از برق، بلکه بسیاری از امور زندگی روزمره انسان ها به انواع سیم و کابل وابسته است. استفاده از خطوط مخابرات، برق و… از مهمترین کاربردهای این محصولات است از همین رو سیم و کابل برند شناخته شده و باسابقه برای مشتریان اهمیت زیادی دارد. در این مقاله شما را با انواع سیم و کابل برق و جزییات بیشتر درباره آن ها آشنا می کنیم.

تعریف سیم و کابل برق

همانطور که در مقدمه این مقاله گفته شد، امروزه مصرف انواع کابل و سیم در زندگی انسان ها توسعه زیادی دارد. نکته مهمی که در گام نخست باید بدانید پارامترهای موثر در این اقلام است.

سیم برق چیست؟

سیم به انواعی از رشته های هادی و عایق گفته می شود که قابلیت انتقال جریان الکتریکی را دارد. این وسیله عمدتا دارای هادی از جنس مس یا آلومینیوم بوده و روکشی از جنس پی وی سی یا پلاستیک روی آن کشیده می شود. سیم ها دارای سطح مقطعی برابر 10 تا 20 میلی متر می باشد. از همین رو کاربردهای آن بیشتر برای مناطق مسکونی است.

کابل برق چیست؟

برای تعریف اینکه کابل چیست می توان گفت سیم های با ضخامت بیشتر است که رشته ها و عایق های به کار رفته در آن باعث انتقال جریان بیشتر برق می شود. کابل ها غالبا دارای چند رشته هادی و عایق است. هادی به کار رفته در کابل نیز آلومینیوم یا مس بوده که دارای میزان خلوص بیشتری است. ولتاژ آن نسبت به زمین صفر است. کابل ها غالبا با شاخصه های مختلفی دسته بندی می شوند.

 جدول انواع سیم و کابل برق و کاربرد آن

برای شناخت اجمالی انواع سیم و کابل برق در جدول زیر به معرفی این اقلام پرکاربرد می پردازیم:

انواع کابل برق

در شناخت انواع سیم و کابل نخست باید انواع آن  به همراه کاربرد آن بررسی کرد. در ادامه به طور مشروح به معرفی این کابل ها می پردازیم:

1- کابل های زمینی

این کابل ها به شکلی طراحی شده اند که می توان به راحتی در محیط های داخلی و ثابت از آن استفاده کرد. همانطور که از نام این کابل ها بر می آید نباید محیط مورد استفاده از این کابل ها تحرک داشته باشد. از همین رو در شبکه های تاسیسات توزیع برق و بصورت زیرخاکی یا داخل آب و کانال می توان از این کابل ها به راحتی استفاده کرد. در مواردی که هر یک از مکان ها در معرض خطر ضربات مکانیکی بیرونی  باشد نباید از این کابل ها استفاده شود.

2- کابل های مخابراتی

این کابل ها بر اساس زوج سیم های کار شده در آن شناخته می شوند. این تابیدگی ها مانع از اختلال نویز در سیستم انتقال می شود. از همین رو این کابل ها در ارتباطات و مخابرات کاربرد زیادی دارد.

3- کابل ها افشان

کابل افشان دارای هادی های مختلفی هستند که جداسازی آن ها با عایق صورت می گیرد. از آنجا که این کابل ها در تسمه نقاله، خطوط تولید و صنایع مونتاژ پیشرفته و تجهیزات اتوماتیک کاربرد زیادی دارد از همین رو این کابل ها کاربرد زیادی دارند، در نظر داشته باشید که این کابلها نباید در تماس با حرارت باشند.

4- کابل های کواکسیال

این کابل دارای هادی داخلی و هادی خارجی است که با لایه های عایق حفاظت می شوند. نحوه تفکیک این دو هادی نیز به کمک دی الکتریک می باشد. از این کابل ها برای تلویزیون استفاده می شود.

5- کابل های فیبر نوری

این کابل ها دارای یک رشته نخ شیشه ای هستند که باعث افزایش پهنای باند در سیستم مخابراتی می شود. مزیت این کابل ها در مقایسه با کابل های فلزی توانایی آن در انتقال داده ها و اطلاعات است.

 انواع کابل برق بر اساس ویژگی

انواع کابل برق می تواند بر اساس ویژگی های مختلفی که دارند دسته بندی شوند. البته این روش دسته بندی برای انواع سیم و کابل کاربرد دارد که در ادامه به مهمترین انواع کابل برق براساس ویژگی اشاره می شود:

 1- انواع کابل برق بر اساس سطح ولتاژ(فشار)

در نوع دیگری از دسته بندی کابل ها آنچه ملاک قرار می گیرد سطح ولتاژی است که از آن عبور می کند. این کابل ها در سه دسته فشار ضعیف LV، فشار متوسط MV  و فشار قوی HV و فوق فشار قوی EHV دسته بندی می شود. کابل 20 کیلو ولت جز دسته فشار متوسط محسوب می شود ولی کابل 33 کیلو ولت جز کابل های فشار قوی می باشد.

2- انواع کابل بر اساس نوع هادی

در این کابل ها هادی مورد استفاده می تواند از جنس های مس، آلومینیوم یا سایر فلزات باشد. مهمترین پارامترهای موثر در دسته بندی این کابل ها نوع هادی، ساختار آن، هادی مفتولی، هادی استرند شده و هادی افشان است.

3- انواع سیم و کابل برق بر اساس نوع عایق

در کابل های دسته بندی شده بر اساس عایق جنس این عایق مورد توجه قرار می گیرد. در حال حاضر غالبا از عایق پی وی سی برای کابل های مختلف استفاده می شود. اما ممکن است از پلی اتیلن، الاستومر، رابر،  پلی اورتان، کوپلیمرهای پلی استر، پلی اتیلن ترفتالات، لاستیک طبیعی و… نیز استفاده شود.

4- کابل های برق بر اساس حفاظت الکتریکی

از آنجا ها که کنتورهای خانگی و نیروگاه ها نیازمند استفاده از مواردی هستند تا  در برابر نویز مقاومت داشته باشند از همین رو از حفاظ های مختلف استفاده می شود که نوع حفاظ مورد استفاده برای کابل ها در این موارد، یکی از ملاک های دسته بندی می باشد. این حفاظ می تواند به عنوان شیلد آلومینیومی یا مسی باشد

5- انواع کابل بر اساس حفاظت مکانیکی

این نوع کابل ها مقاومت بالایی در رابر آسیب های مکانیکی و محیطی دارند. از همین رو در تولید آن از انواع زره های فلزی مقاوم استفاده می شود.

6- کابل ها بر اساس تعداد رشته

در این  دسته از کابل ها تعداد رشته ها متفاوت است. به طور کلی کابل های فشار ضعیف دارای یک تا 5 رشته، کابل های فشار متوسط و قوی نیز دارای یک تا سه رشته سیم می باشند.

انواع کابل برق بر اساس کاربرد

زمانی که بخواهیم انواع سیم و کابل را بر اساس نوع کاربرد بررسی کنیم تفاوت های زیادی بین آن ها مشهود می شود. کابل های مورد استفاده در پروژه های مختلف براساس نوع کاربردی که دارند نیز دسته بندی می شوند. انواع کابل بر اساس کاربرد عبارت است از:

کابل های مسلح

این کابل ها دارای تحمل زیاد و مقاومت بالایی در برابر ضربات بیرونی و مکانیکی، رطوبت، ضربه و فشار هستند. این قابلیت نیز به دلیل به کاربردن نوارهای فولادی و غلاف های سربی تعبیه شده در این کابل ها می باشد.

کابل های غیر مسلح

بر خلاف کابل های مسلح این کابل ها مقاومت کمتری در برابر آسیب های خارجی دارند از همین رو برای ساختمان سازی از آن استفاده می شود. این کابل ها تنها از نظر الکتریکی دارای عایق موثر می باشند.

انواع سیم برق

در ادامه معرفی انواع سیم و کابل، نوبت به معرفی انواع سیم برق می رسد. دسته بندی های مختلفی مانند کابل ها، برای سیم های برق صورت می گیرد. اما به طور کلی سیم برق به دو صورت تولید می شود:

سیم های مسی

که هادی آن از جنس مس است. در نظر داشته باشید که این سیم ها دارای قدرت رسانایی بیشتری در مقایسه با نوع دیگر سیم که آلومینیومی است، می باشد. علاوه بر آن کیفیت و قیمت بالاتری نیز دارند.

سیم های الومینیومی

هادی این سیم ها نیز از جنس آلومینیوم می باشد. قیمت کمتری در مقایسه با سیم های مسی دارند.

انواع سیم برق بر اساس ویژگی

وقتی به معرفی انواع سیم و کابل یکی از ملاک های مهم در دسته بندی آن ها مربوط به ویژگی است. انواع سیم بر اساس ویژگی عبارت است از:

سیم های مفتولی

این سیم ها که با نام سیم خشک نیز شناخته می شوند دارای عایقی از جنس پی وی سی بوده و غالبا برای سیم کشی برق زیر گچ یا داخل لوله و نیز ساختمان سازی استفاده می شود. در نظر داشته باشید که این سیم ها انعطاف پذیر نیستند از همین رو نباید آن ها را خم کرد. این سیم ها ارزان قیمت بوده و دارای ولتاژ اسمی 350 تا 700 ولت است.

سیم های نیمه افشان

شبیه سیم های مفتولی است با این تفاوت که دارای انعطاف می باشد. از این سیم ها نیز در ساختمان سازی استفاده می شود.

سیم های افشان

این سیم ها دارای بالاترین میزان انعطاف پذیری در میان سیم ها می باشد. دارای یک عایق پلاستیکی پی وی سی نیز است.

انواع سیم برق بر اساس کاربرد

سیم ها از نظر کاربرد نیز دسته بندی مجزایی دارد که در بازار نیز این سیم ها به این شکل شناخته می شوند. 

ارت

این سیم ها نیز مصرف زیادی دارند. امروزه بسیاری از امکانات و تجهیزات برقی دارای سیم ارت هستند که کار جلوگیری از نشتی برق را بر عهده دارد. از این سیم در لوازم خانگی مثل لباسشویی و یخچال نیز استفاده می شود. شاید این تجربه را داشت اید که گاهی دست زدن به برخی از لوازم برقی احساس برق گرفتگی را به شما منتقل می کند. کار سیم ارت پیشگیری از این اتفاق است.

نایلون

سیم های نایلونی نیز در ساختمان های تجاری و دولتی و مسکونی کاربرد زیادی دارد. این سیم ها در مقایسه با انواع دیگر سیم ساختار نازکی دارد از همین رو نباید در مکان هایی که امکان آسیب مکانیکی و ضربه وجود دارد استفاده شود.

لاکی

این سیم ها به شکلی تولید می شوند که در تماس با هم جرقه نمی زنند، کاربرد آن نیز در سیم پیچی موتور و  اسپیکر می باشد.

 سوالات متداول

ملاک دسته بندی انواع سیم و کابل چیست؟

مهمترین پارامترهای موثر در دسته بندی و کاربرد سیم و کابل برق  عبارت است از:

1- سطح ولتاژ: کابل فشار ضعیف، کابل فشار متوسط، کابل فشار قوی و کابل فوق فشار قوی

استاندارد کابل و سیم تولید شده

2- کاربرد کابل و سیم: زمینی، مخابراتی، افشان، کواکسیال، فیبر نوری

3- نوع حفاظت الکتریکی و مکانیکی کابل و سیم: شیلد مسی، شیلد آلومینیومی، زره دار

4- نوع هادی و ساختار به کار رفته در آن:  مسی، آلومینیومی

5- عایق: پی وی سی، پلی اتیلن، XLPE، پلی یورتان، پلی تترا فلوئورو، لاستیک طبیعی  و…

6- تعداد رشته های به کار رفته در کابل و سیم: فشار ضعیف، فشار متوسط، فشار قوی

انواع سیم برق کدام اند؟

سیم های افشان، نیمه افشان و مفتولی سه شکل شناخته شده سیم های برق موجود در بازار است که بر اساس ویژگی  آن ها شناخته می شوند. سیم های ارت، لاکی و نایلونی نیز  نوع دیگری از سیم های موجود در بازار است.